Gezichtenfichebak

Ik fiets aan de foute kant over de Borsbeekbrug en er komt een fietser vanuit de tegenovergestelde – juiste – kant mijn richting uit. Ze ziet me en zwaait me vrolijk toe. Dat is eens wat anders dan knorrige mensen die me toebijten dat er aan de overkant ook een fietspad is. Nu krijg ik een enthousiaste, ontwapenende lach. Intussen is mijn geheugen druk bezig deze vrouw te plaatsen, maar de zoekfunctie levert geen resultaten op. Als ze dichterbij komt, krijgt haar gezicht een verbaasde uitdrukking en roept ze ‘sorry’ en zwaait ze ‘neen’ met haar hand. Blijkbaar was ik niet wie ze verwachtte, maar leek ik van ver alvast wel op iemand die ze kent. Iemand die ze goed kent of in elk geval iemand van wie ze erg blij was ze te ontmoeten. Ze had zo’n open en vrolijke blik in haar ogen dat ik het al jammer vind dat ik haar niet ken.
Sommige mensen herkennen geen gezichten. Niet van iemand die ze vorige maand op café leerden kennen. Ook niet van iemand aan wie ze gisteren werden voorgesteld. Andere mensen herkennen in elk gezicht wel iemand die ze kennen. ‘Zeg, is dat niet de vrouw van...?’ of ‘Dat is toch de man van...?’
Hoe zou dat werken in ons hoofd? Welke verbindingen moeten er allemaal gelegd worden in onze hersenen om een gezicht te herkennen? Zouden we een soort fichebak hebben die op hels tempo wordt afgespeurd? Naast de foto staat dan een jaartal, een plaats, een naam of andere informatie die aan het gezicht te linken valt. Misschien zijn sommige fichebakken onhandig geordend, roestig geworden of hopeloos onbereikbaar weggestopt.
Mijn fichebak werkt in elk geval nog goed, kleine haperingen daar gelaten. Ik herken de meeste gezichten van mensen met wie ik gesproken heb. Ik herken ook gezichten van de dames aan de kassa, van de man van de krantenwinkel, de dame achter het treinloket. Zodanig dat het vreemd is als ik ze uit hun omgeving tegenkom. Ik wil ze groeten want ik denk dat ik ze ken, tot ik weer besef van waar. Tijdig hou ik dan mijn hand in mijn zak, maar meestal is er toch wederzijdse herkenning te bespeuren in onze ogen. Zwaaien is voorbehouden voor mensen die ik effectief ken. Of het moesten onbekenden zijn die in een bootje passeren onder de brug waar ik toevallig heb postgevat. Die krijgen ook wel een vriendelijke hallo toegewuifd.